„W cieniu ZŁEGO”. Życie i twórczość Leopolda Tyrmanda.

Z okazji ogłoszenia 2020 r. Rokiem Leopolda Tyrmanda przybliżymy Wam jego postać w specjalnej sekcji „W cieniu ZŁEGO”. O życiu i twórczości pisarza opowiedzą dwa dokumenty – „Zły” Jerzego Sztwiertni oraz „Amerykański brzeg Leopolda Tyrmanda” Stefana Chazbijewicza. Zaprezentujemy także dwie produkcje fabularne, do których Leopold Tyrmand napisał scenariusz: „Naprawdę wczoraj” Jana Rybkowskiego, a także „Nowelę pływacką” - jedną z trzech nowel, wchodzących w skład filmu „Trzy starty” Czesława Petelskiego, Ewy Petelskiej i Stanisława Lenartowicza.

,,Zły" to tytuł najgłośniejszej książki Leopolda Tyrmanda - powieści łotrzykowskiej napisanej w dobie obowiązywania socrealistycznych kanonów sztuki i literatury. Prozaik, dziennikarz, publicysta i krytyk muzyczny był symbolem buntu przeciw odgórnie narzuconym wartościom, nakazom i zakazom. Przeszedł do legendy jako zajadły i nieugięty wróg nowego ładu i miłośnik jazzu w czasach, gdy granie i słuchanie tego gatunku było niemal aktem wywrotowym. Film Jerzego Sztwiertni o Leopoldzie Tyrmandzie jest intelektualnym portretem jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy, a zarazem studium nonkonformisty, któremu udało się w czasach stalinowskich zachować poczucie własnej odrębności. Przed kamerą mówią o nim jego przyjaciele i znajomi, m.in. Jerzy Turowicz, Stefan Kisielewski, Agnieszka Osiecka, Tadeusz Konwicki, Roman Zimand.

Film dokumentalny „Amerykański brzeg Leopolda Tyrmanda” w reżyserii Stefana Chazbijewicza opowiada o życiu pisarza na emigracji - od wyjazdu z Polski aż do jego śmierci. O okresie amerykańskim Leopolda Tyrmanda opowiadają znajomi, przyjaciele i żona, Mary Ellen Tyrmand.

„Naprawdę wczoraj” Jana Rybkowskiego to rozegrany w dwóch splatających się planach czasowych nastrojowy dramat psychologiczny. Przygodne spotkanie znanego pisarza z dawną miłością implikuje refleksje o względności ludzkich poczynań. Ona była studentką wydziału historii sztuki, on - dziennikarzem. Ją interesował zaginiony tryptyk króla Eryka Pomorskiego jako unikalne dzieło sztuki, on chciał go wywieźć za granicę i sprzedać. Zrezygnował jednak z tego, bo miłość do dziewczyny była silniejsza. Mimo to Ewa wyjechała. Kiedy spotykają się po latach, ożywają w nim wspólnie przeżyte dni, ale dla niej jest to tylko bezpowrotna przeszłość.

„Trzy starty” Czesława Petelskiego, Ewy Petelskiej i Stanisława Lenartowicza składa się z trzech krótkich nowel opowiadających o młodych sportowcach, którzy przeżywają swoją pierwszą porażkę. Bohaterką pierwszego obrazu jest młoda pływaczka, której na drodze do zwycięstwa staje nieszczęśliwa miłość. Druga nowela opowiada o bokserze, który zostaje zdyskwalifikowany za bójkę z chuliganami. W trzeciej opowieści młody kolarz zostawia kolegę w potrzebie i jego kosztem wygrywa wyścig.