Warszawskie fabuły

Tegoroczna Wisła przybliży Rosjanom stolicę Polski w ramach sekcji filmów o Warszawie. Kinematografia zazwyczaj ukazuje miasto, jako skupisko ludności, kształtujące jego historię. Warszawa w różnych okresach jej dziejów zmieniała się pod wpływem wojny, systemu totalitarnego i porządków kolejnych ekip rządzących. Przeszłość zdeterminowała współczesny obraz Warszawy oraz jej dzisiejszych mieszkańców.

Wiślaną wędrówkę po Warszawie rozpoczniemy od jej najbardziej dramatycznych losów – okresu II Wojny Światowej. Historię ówczesnej stolicy ukazuje film „Miasto 44” Jana Komasy. Film jest zapisem heroicznej walki Warszawiaków z okupantem. Obraz Komasy - twórcy „Sali samobójców” - to film o miłości, młodości, odwadze i poświęceniu, rozgrywający się w czasie Powstania Warszawskiego. Nakręcona z ogromnym rozmachem scenograficznym, kostiumowym i wizualnym opowieść o młodych Polakach, którym przyszło wchodzić w dorosłość w okrutnych realiach okupacji, zmierzyć się z bezlitosną rzeczywistością. Rozpoczął się wówczas okres odwróconego dekalogu, czas okupacji i okrucieństwa. Jan Komasa przedstawia miasto solidarne, połączone przyjaźnią i patriotyzmem. Bohaterów łączy utracona młodość i gotowość do toczenia boju o każdy skrawek ojczystej ziemi. Warszawa jest krwawiąca, z upływem czasu pogłębia się dramat powstania, coraz bardziej skazanego na niepowodzenie. Młodzi ludzie do końca bronią swojej stolicy, nie tracąc wiary. Ich walka okupiona jest ogromnym wysiłkiem oraz ofiarą. Wojna kompletnie burzy Warszawę, bomby niszczą dom po domu, nie pozostawiając cienia życia w ruinach miasta. Niemcy chcąc całkowicie zlikwidować Polskę, zrównują z ziemią miasto, które jest świadectwem tożsamości narodowej. W ten sposób chcą je usunąć także ze świadomości ludzkiej. Warszawa żyje jednak w każdym z jej mieszkańców, trwa póki toczy się bój o niepodległość.

„Radosław” i „Radosław II” to dramaty wojenne w reżyserii Małgorzaty Bramy z gatunku dokumentu fabularyzowanego. Obrazy oparte na biografii Jana Mazurkiewicza ps. Radosław, legendarnego dowódcy Powstania Warszawskiego, urodzonego w 1896 roku we Lwowie. Bohater przeszedł szlak bojowy od Woli, poprzez Stare Miasto, ewakuację kanałami, na Czerniaków i ponownie na Mokotów. Poważnie ranny w czasie walk, dwukrotnie aresztowany, poddany długotrwałemu i wyniszczającemu śledztwu, ostatecznie został skazany na dożywotnie więzienie. Na wolność wyszedł w wyniku amnestii w 1956, a rok później został zrehabilitowany. Radosław II, jako kontynuacja, opowiada o powojennych losach Jana Mazurkiewicza oraz jego żołnierzy. Filmy powstały w oparciu o relacje żyjących żołnierzy Zgrupowania Radosław.

Zupełnie inny obraz współczesnej już stolicy nakreśla nam „Warszawa” Dariusza Gajewskiego. To wielowątkowa opowieść o kilku obcych sobie ludziach, którzy pewnego zimowego dnia przyjeżdżają do stolicy. Na tle Warszawy, uwikłani w różne problemy bohaterowie, starają się odnaleźć w rzeczywistości wielkiej metropolii. Klara marzy o nowym życiu ze swoim ukochanym, Paweł chce znaleźć pracę i lokum, Wiktoria zostaje wciągnięta przez nieznajomego mężczyznę w podejrzane interesy, ojciec poszukuje córki, o której słuch zaginął, Misio próbuje odszukać na ulicach miasta byłą dziewczynę, a jedyny stały mieszkaniec stolicy - kombatant - błądzi w nowej Warszawie, która w niczym nie przypomina już tej z czasów Powstania Warszawskiego.

Współcześnie Warszawa to miejsce, do którego co roku ciągną przyjezdni z różnych stron Polski. Mieszkańcy traktują miasto jako swoistą sypialnię, przystanek na drodze do kariery, lepszego życia. Dla każdego z bohaterów Warszawa ma inny odcień, odmienne znaczenie. Miasto jest tu odzwierciedleniem społecznych problemów stolicy, które stanowią także alegorię trudności całego kraju.

Warszawa – miasto powstałe na przełomie XIII i XIV wieku, miasto Warsa i Sawy, miasto, które przeżyło liczne najazdy i okupacje, miasto, które odbudowało się ze zgliszczy. Warszawa naznaczona piętnem dramatycznej przeszłości od lat goni inne stolice europejskie w kontekście gospodarczym, ekonomicznym i kulturalnym. Sekcja filmów o Warszawie podejmuje próbę przedstawienia zarysu losów stolicy na przestrzeni jej wojennej, powojennej oraz współczesnej historii.